Wielu z nas żyje pod nieustanną presją, by zadowalać wszystkich wokół, a swoim zachowaniem nikomu nie wchodzić w drogę. Wyrośliśmy w społeczeństwie, w którym myślenie o sobie utożsamiane jest z egoizmem i kojarzy się wyłącznie pejoratywnie. Warto pamiętać, że egoizm w zdrowym wydaniu jest niezbędny, by zachować równowagę psychiczną i odpowiednio o siebie zadbać.

Wielu ludzi obnosi się ze swoją działalnością na rzecz innych, podkreślając bezinteresowność i brak jakichkolwiek korzyści płynących z tego typu aktywności. Czy rzeczywiście są tacy wspaniałomyślni? Według psychologów zachowanie prawdziwie altruistyczne nie powinno nawet w najmniejszym stopniu wpływać na nas korzystnie. W związku z tym, że zawsze robiąc coś dla innych sami czujemy się dzięki temu lepiej, czysty altruizm… w ogóle nie istnieje. Wszyscy jesteśmy aż tak egoistyczni!

Życie w zgodzie z normami i wysuwanymi wobec nas oczekiwaniami sprawiło, że wiele naszych zachowań utraciło pierwotną szczerość. Często robimy coś dobrego z myślą o innych wyłącznie po to, by uniknąć złego samopoczucia. Czynienie dobra nie daje nam jednak żadnej przyjemności, wywołuje wręcz negatywne uczucia. Gdybyśmy za każde takie zachowanie dostawali złotówkę, prawdopodobnie większość z nas byłaby już milionerami. Kiedy spotykasz się z kimś tylko dlatego, że „tak wypada”, zastanów się, czy sama chciałabyś, żeby ktoś z podobnych pobudek spotykał się z tobą.

Anthony de Mello, jeden z głosicieli idei popularnego podejścia mindfulness proponuje bardzo proste ćwiczenie, które pozwala nam spojrzeć na pojęcie egoizmu z innej perspektywy. Pomyśl o jakiejś bardzo ważnej dla ciebie osobie  i wyobraź sobie, że mówisz jej: „Wolę być szczęśliwa, niż mieć ciebie. Gdybym miała możliwość wyboru, bez wahania wybrałabym szczęście”. Czujesz się jak egoistka, prawda? W takim razie wyobraź sobie teraz osobę, która oburzona mówi do ciebie: „Jak możesz myśleć tylko o sobie i wybierać szczęście zamiast mnie?!”. I kto tu teraz jest egoistą?

Zawsze pamiętaj, że to ty powinnaś być dla siebie najważniejsza. I wcale nie jest to samolubne. Jeżeli nie żyjesz w zgodzie ze sobą, w relacji z innymi również nie będziesz funkcjonować dobrze. Ludzie wokół przychodzą i odchodzą, a ty zostaniesz z samą sobą do końca życia. Jesteś najważniejszą osobą w swoim życiu, więc to jest relacja, którą z największą starannością powinnaś pielęgnować. To nie jest egoistyczne – to po prostu zdrowe!

Piętnowanie, zbyt szeroko rozumianego, egoizmu wynika z nieświadomości społeczeństwa. Przesadna (i najczęściej udawana) skromność nie pozwala ludziom mówić wprost o tym, co im się nie podoba, rezygnują z własnego życia chcąc zadowolić innych, co wywołuje w nich jedynie frustrację. Syndrom „Matki Polki”, będący niemal symbolem altruizmu, polega na tym, że kobieta która troszczy się o wszystkich, tak naprawdę czeka aż ktoś w końcu zatroszczy się i o nią. Czy rzeczywiście jest to zatem wzór bezinteresowności?   

Joanna Bochnia