Witaminy C, E oraz A należą do silnych przeciwutleniaczy. Lekarze zauważyli, że im wyższe jest ich stężenie we krwi, tym mniejsze jest ryzyko chorób układu krążenia. Do niedawna sądzono, że przyjmowanie dużych dawek tych witamin w tabletkach skutecznie zapobiega tym chorobom. Okazało się jednak, że podawanie syntetycznych antyoksydantów zwiększało ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia, zamiast je obniżyć. Obecnie wiadomo, że przedawkowanie tych witamin jest niebezpieczne dla zdrowia, dlatego lekarze zalecają, aby czerpać antyoksydanty z pożywienia, ponieważ prawdopodobieństwo ich przedawkowania jest wtedy bardzo małe.

Antyoksydanty – co kryje się pod tą nazwą?

Antyoksydanty, zwane inaczej przeciwutleniaczami, są substancjami naturalne, które neutralizują wolne rodniki. Dzięki temu zapobiegają rozwojowi wielu schorzeń, przede wszystkim miażdżycy, chorobie niedokrwiennej serca, cukrzycy, zawałowi, czy udarowi mózgu. Najsilniejszymi antyoksydantami są witaminy: E, C, prowitamina A, minerały: selen, cynk, mangan oraz naturalne barwniki: flawonoidy, karotenoidy oraz antocyjany.

Jak działają antyoksydanty?

W procesach metabolicznych naszego organizmu zachodzą procesy utleniania, w wyniku których powstają wolne rodniki tlenowe. Są one bardzo aktywne i łatwo wchodzą w reakcje z komórkami, doprowadzając do ich uszkodzenia. Przyspieszają w ten sposób procesy starzenia i zwiększają ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy i nowotworów. W organizmie zdrowym powstawanie wolnych rodników jest kontrolowane przez antyoksydanty, które utrzymują swoistą równowagę w przebiegu procesów metabolicznych. Jeśli jednak przeciwutleniaczy jest za mało, równowaga zostaje zaburzona, a zwiększone ilości wolnych rodników przyczyniają się do nadmiernego starzenia się komórek i rozwoju chorób. Przyczyny zwiększenia wolnych rodników, oprócz niedoboru antyoksydantów, mogą być różne. Zaliczyć tu można np. picie alkoholu, palenie tytoniu, stres, niewłaściwą dietę (spożywanie produktów smażonych i nadmierne spożycie słodyczy) oraz zanieczyszczenie środowiska. Wolne rodniki utleniają frakcję LDL cholesterolu, przez co doprowadzają do powstawania złogów miażdżycowych w tętnicach. Przeciwutleniacze obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów, dlatego antyoksydanty przeciwdziałają rozwojowi miażdżycy i chorób układu krwionośnego. Badania naukowe wykazały również, że przeciwutleniacze hamują agregację płytek krwi, zapobiegając powstawaniu skrzepów, które mogą doprowadzić do zawału, czy udaru mózgu. Ponadto obniżają nadciśnienie tętnicze i zmniejszają stan zapalny.

Gdzie znajdują się antyoksydanty?

Przeciwutleniacze stanowią zespół wielu substancji, nie tylko witamin E, C, czy A. Znajdziemy je w produktach spożywczych, przyprawach oraz ziołach. Najważniejszym, naturalnym źródłem antyoksydantów są świeże owoce, warzywa oraz soki owocowe i warzywne. Na drugim miejscu znajdują się: kawa, czerwone wino i herbata. Osoby, które mają problemy z układem trawiennym, mogą spożywać warzywa i owoce gotowane, duszone i pieczone. W winie znajduje się rezweratrol, który zmniejsza produkcję wolnych rodników i osłabia czynniki nasilające stan zapalny. Zwiększa również wytwarzanie tlenku azotu, dzięki czemu obniża ciśnienie krwi. W cebuli obecna jest kwercetyna, która zmniejsza stężenie frakcji LDL cholesterolu, obniża ciśnienie tętnicze krwi oraz hamuje stan zapalny. W kurkumie znajdziemy kurkuminę, która zmniejsza uszkodzenia w komórkach serca, spowodowane przez wolne rodniki tlenowe. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie https://optymalnewybory.pl/antyoksydanty-w-diecie-czy-maja-znaczenie-w-zapobieganiu-chorobom-serca/. W czarnych porzeczkach, borówkach, jeżynach, jagodach, ciemnym winogronie, winie, malinach, żurawinach, truskawkach i owocach bzu czarnego znajdują się antocyjany. W czerwonym winie, kakao, czekoladzie oraz warzywach, takich, jak: cebula, szczypiorek, pomidory, papryka, seler, brokuły, szpinak, sałata, jarmuż, soja i kapary oraz owocach: jabłkach, morelach, owocach cytrusowych, śliwkach, brzoskwiniach, i winogronach, znajdują się flawonoidy. Soja jest cennym źródłem izoflawonów. Największą zawartością antyoksydantów cieszą się: kawa espresso, jagody, ciemne winogrona, goździki, kakao, anyż i czarny bez.