przymorze

„Gdański Żoliborz” – tak powstawało największe blokowisko nad morzem

Osiedle Przymorze w założeniu miało być gdańskim Żoliborzem. To miała być nowoczesna dzielnica z usługami oraz dużą ilością zieleni. Już podczas prac projektowych w nowej dzielnicy postanowiono umieścić falowce. To dzięki nim największe blokowisko Gdańska na trwale zadomowiło się w świadomości społecznej. 

Spółdzielnia Przymorze powstała w roku 1959. Budynki wybudowano już rok później. Pierwsi lokatorzy pojawili się w roku 1960. Najpierw powstał projekt tzw. Przymorza Małego (autorzy: zespół W. Andersa, J. Kołodziejskiego, C. Swędrzyńskiego). Dopiero później dobudowano Przymorze Wielkie, na terenach położonych bliżej morza.

Nazwa Przymorze nawiązuje do średniowiecznej osady nadmorskiej, która znajdowała się niedaleko. Dokumenty z XIII w. wzmiankują ją jako Primore w 1279 r. i Prsimore w 1283 r. Podczas budowy dzielnicy nawiązywano do innego wielkiego blokowiska, warszawskiego Żoliborza. Pojawiały się nawet hasła budowy „gdańskiego Żoliborza”.

Obecnie Przymorze to największa dzielnica Gdańska. Mieszka tu ok. 50 tys. ludzi. Dzieli się na Przymorze Małe, o powierzchni 2,26 km kw. i Wielkie, o powierzchni 3,32 km kw. Granica przebiega wzdłuż ul. Chłopskiej i al. Rzeczypospolitej. W skład Przymorza Małego wchodzi też tzw. Kleine Warshau. Jest to obszar domków jednorodzinnych między ulicami Kołobrzeską, Śląską, Słupską i Szczecińską. W okresie międzywojennym zamieszkiwali je głównie polscy robotnicy, kolejarze, pocztowcy i urzędnicy, stąd potoczna nazwa fragmentu dzielnicy. Niemcy woleli nazywać ten rejon Mühlenhof Siedlung. 

W sumie SM Przymorze od 1960 do 1981 r. wybudowała 15252 mieszkania, w ponad 100 blokach, w tym tzw. punktowcach. Największym budynkiem został falowiec z ul. Obrońców Wybrzeża. Mieszka w nim 6,5 tys. osób w 1792 mieszkaniach, zaś sam budynek ma 860 m długości. Falowiec z Obrońców Wybrzeża nie jest jednak najdłuższym budynkiem mieszkalnym w Europie. Prym wiedzie powstały w latach 20. XX w. wiedeński Karl-Marx-Hof. Projektantami falowców byli Daniel Olędzki, Tadeusz Kempski i Tadeusz Różański. Przy ulicy Piastowskiej powstały dwa 11-kondygnacyjne budynki, wyginające się w kształt fali. Ich długość sięga 198,6 m, a wysokość 31 m. Łącznie każdy budynek mieści ok. 1500 mieszkańców.

Najważniejszą świątynią jest kościół parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca św. w Gdańsku. Kościół powstał w roku 1971. Pięć lat później dobudowano 83-metrową wieżę.

https://www.facebook.com/dawneprzymorze/photos/a.1802828503263187/1802829266596444/?type=3&theater

zobacz też:

1 KOMENTARZ

ZOSTAW ODPOWIEDŹ