Małe dzieci uczą się niezwykle szybko. Choć dotyczy to wszystkich dzieci, zdarzają się takie, których zdolności znacznie przewyższają predyspozycje innych maluchów w ich wieku. Jak rozpoznać w dziecku małego geniusza i w jaki sposób prawidłowo zadbać o jego rozwój?

Według badań amerykańskiej organizacji Gifted Children przy Duke University średnio około 5% dzieci populacji uznaje się za szczególnie uzdolnione. Warto pamiętać, że w ocenie ponadnormowej inteligencji dzieci brane pod uwagę są nie tylko zdolności związane z nauką języka, liczenia i abstrakcyjnym myśleniem, ale również na przykład wyjątkowe zdolności manualne, te związane z postrzeganiem przestrzennym i orientacją w terenie, i inne. Choć rozpoznanie w swoim dziecku geniusza napawa rodziców dumą, trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że przy nieodpowiednim pokierowaniu dzieckiem może to być również powodem problemów, do których najczęściej zalicza się brak akceptacji ze strony rówieśników i trudności z odgrywaniem ról społecznych.

Jakie są cechy dziecka szczególnie utalentowanego? Zdaniem Gifted Children takie dziecko przede wszystkim:

• uczy się bardzo szybko i z łatwością zapamiętuje to, czego się nauczyło;
• jest wyjątkowo dojrzałe emocjonalnie;
• ma bogaty jak na swój wiek zasób słownictwa i zdradza szczególne zainteresowanie słowami, a także bardzo wcześnie uczy się czytać (często samodzielnie);
• eksperymentuje, żeby rozwiązać jakiś problem;
• chętniej bawi się ze starszymi dziećmi niż z rówieśnikami;
• jest szczególnie ciekawe wszystkich zjawisk i zadaje zarówno ogólne, jak i szczegółowe pytania dotyczące ich przebiegu;
• jest szczególnie wrażliwe na los ludzi i zwierząt;
• uwielbia zagadki, labirynty, liczby i zadania matematyczne;
• ma tendencję do podważania autorytetów;
• szybko się nudzi.

Jeśli większość z tych cech pasuje do opisu waszego dziecka, nie wahajcie się przed zasięgnięciem specjalistycznej opinii od psychologa dziecięcego – być może jest ono na przykład gotowe, by wcześniej pójść do szkoły.

Należy przy tym pamiętać, że szybkie uczenie się u dzieci nie jest jeszcze niczym odbiegającym od normy! W pierwszych latach życia dziecko uczy się więcej niż kiedykolwiek w późniejszym okresie. Już w chwili narodzin jego mózg zaczyna pracować jak niewyobrażalnej mocy komputer, zbierający, porządkujący i przetwarzający wszystkie dane, jakie otrzymuje z otoczenia. Naukowcy są też zdania, że pewnych umiejętności, takich jak bezbłędne rozpoznawanie głosu matki i innych osób czy zaciskanie piąstki wokół przedmiotów, dziecko uczy się jeszcze przed narodzinami. W ciągu kolejnych miesięcy jego umysł zbuduje i opracuje niewyobrażalnie bogatą bazę danych, rozszerzającą się wraz z tym, jak malec będzie uczył się samodzielnie jeść, pić, siadać, chwytać, chodzić, pozna zasady życia rodzinnego i społecznego, przyswoi sobie nieraz rozbudowaną gramatykę jednego, dwóch, a nawet kilku języków, nauczy się poprawnie wymawiać słowa i identyfikować wszystko, co się dokoła niego dzieje. Nauka jest nieodłączną częścią życia dziecka, dlatego przychodzi mu z taką łatwością. Nawet jeśli wasza pociecha nie odbiega od normy, to i tak jej zdolności przyswajania całkowicie nowej wiedzy są zadziwiające.

Co, jeśli rzeczywiście macie do czynienia z dzieckiem wybitnie utalentowanym? Wielu psychologów radzi być wówczas konsekwentnym w planowaniu edukacji dziecka – jeśli malec wcześnie uczy się czytać, pisać i liczyć, najlepszym rozwiązaniem będzie wcześniejsze posłanie go do szkoły lub nawet ominięcie klasy lub dwóch. W przeciwnym razie w dziecku może narastać błędne przekonanie, że wie już wszystko i dlatego a) nie musi się dalej uczyć, b) inni są od niego mniej zdolni czyli gorsi. Pamiętajmy też, że ostatecznie o wcześniejszym rozpoczęciu nauki decyduje psycholog i wywieranie na dziecku jakiejkolwiek związanej z tym presji może wywołać efekt odwrotny od pożądanego – zniechęcenie go do zdobywania wiedzy. Ponadto, w szczególności zaleca się:

• pozostawienie swobody utalentowanemu dziecku w doborze dziedzin, w których chciałby się rozwijać;
• uświadamianie dziecku różnorodności świata i bogactwa dziedzin, za pomocą których można go badać i opisywać, takich jak nauki szczegółowe, sztuka, literatura, technologie i inne;
• wzbudzanie ciekawości dziecka, na przykład za pomocą podróży, książek, zachęcania do obserwowania przyrody itp.;
• częste zadawanie pytań otwartych, szczególnie takich, w których dziecko musi wykazać się zdolnością do łączenia wiedzy zaczerpniętej z wielu niezwiązanych ze sobą sytuacji;
• dbanie o stymulujące zmysły i wyobraźnię otoczenie dziecka, np. żywe kolory ścian i zabawek, ich nieoczywiste kształty itd.

Pamiętajcie, nawet jeśli wasze dziecko nie jest geniuszem, wzbudzanie w nim ciekawości i zachęcanie do rozwiązywania zagadek na pewno mu nie zaszkodzi!

Źródła: parents.com, brainy-child.com.

Zapraszamy również do polubienia naszego profilu na Facebooku oraz zapoznania się z ofertą naszego sklepu internetowego.