Nie od dziś wiadomo, że podczas przyjmowania leków trzeba zachować szczególną ostrożność. Fakt, że nie można łączyć alkoholu z zażywanymi lekami, nie budzi żadnych wątpliwości. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, że połączenia niektórych składników leków i żywności mogą wywoływać poważne działania niepożądane.

Mechanizmy interakcji między lekami a żywnością należą do bardzo złożonych. Związane są z wchłanialnością leku oraz z jego przemianami biochemicznymi zachodzącymi głównie w jelitach i wątrobie. Spożywane posiłki mogą zmniejszać lub zwiększać wchłanianie leków, zwłaszcza kiedy przyjmowane są w trakcie jedzenia, 1,5 godziny przed posiłkiem lub 2 godziny po posiłku. Prawidłowo skomponowane posiłki, składające się z odpowiedniej ilości białek, tłuszczów i węglowodanów, nie przyspieszają, ale też nie opóźniają działania leku, a co za tym idzie – nie wywołują objawów niepożądanych czy braku efektów terapeutycznych.

Produkty zmniejszające lub spowalniające wchłanianie leków

Produkty charakteryzujące się dużą zawartością jonów wapnia (sery, jogurty, mleko) obniżają lub uniemożliwiają wchłanianie niektórych leków. Dzieje się tak, ponieważ jony wapniowe tworzą z lekami nierozpuszczalne w wodzie sole wapnia. Interakcje tego rodzaju zachodzą przeważnie podczas leczenia zakażeń dróg moczowych i oddechowych oraz osteoporozy, dlatego po zjedzeniu zupy mlecznej, twarogu czy naleśników z serem zaleca się co najmniej 2 godziny przerwy przed przyjęciem leków stosowanych w tych schorzeniach. Popijanie niektórych leków mlekiem może powodować wystąpienie bólów brzucha i nudności. Po wypiciu mleka następuje zmniejszenie ph soku żołądkowego, co może prowadzić do rozpuszczenia otoczki tabletki już w żołądku, a nie w jelicie cienkim. Rozpuszczenie tabletki na tym etapie może podrażniać błonę śluzową żołądka. Natomiast preparaty zawierające żelazo nie powinny być zażywane przed lub po wypiciu herbaty albo kawy. Warto oduczyć się nawyku popijania leków herbatą, ponieważ zawarte w niej taniny tworzą z żelazem trudno przyswajalne kompleksy. Podobne zjawisko dotyczy popijania niektórych antybiotyków sokami z cytrusów, głównie sokiem pomarańczowym. Obecny w sokach kwas cytrynowy, łączy się ze składnikami leków, hamując ich wchłanianie. Niebezpieczne interakcje dotyczą także błonnika i preparatów naparstnicy, które mają zastosowanie w leczeniu zaburzeń rytmu serca i niewydolności krążenia. Błonnik wchodzi także w bardzo niekorzystne reakcje ze składnikami leków antydepresyjnych. Ryzyko wystąpienia powikłań występuje podczas jednoczesnego przyjmowania leków i spożywania posiłku bogatego w węglowodany złożone. Związki polisacharydowe wchodzące w ich skład, tworzą z niektórymi lekami bardzo trudno wchłanialne związki, powodując brak efektów terapeutycznych. Leki i antybiotyki nie są dobrze absorbowane z przewodu pokarmowego przez działanie suplementów, odżywek i substytutów żywności. Znana jako substytut tłuszczu olestra (poliester sacharozy) ogranicza wchłanianie witaminy A i E, poprzez zmniejszenie ich rozpuszczania w tłuszczach.

Produkty zwiększające lub przyspieszające wchłanianie leków

Obok działania zmniejszającego wchłanianie leków, składniki żywności posiadają także zdolność wywoływania zupełnie odwrotnego zjawiska – potęgowania działania leków. Czynnikiem decydującym o zwiększonym wchłanianiu niektórych leków jest zawartość tłuszczu w posiłkach, dlatego zażywanie niektórych leków zalecane jest w czasie dłuższym niż 1 godzina przed posiłkiem lub 2 godziny po posiłku. Tłuszcze pokarmowe niejednokrotnie stanowią nośnik dla leku, szczególnie dla tych jego składników, które są dobrze rozpuszczalne w tłuszczach emulgowanych przez kwasy żółciowe. Interakcje te dotyczą głównie leków, wykorzystywanych w leczeniu infekcji pasożytniczych lub przeciwgrzybiczych i nasilają się po spożyciu dużej ilości masła, smalcu, pełnotłustego mleka, bekonu czy smażonych jajek.

Źródło: sluzbazdrowia.com.pl

Paulina Rożej