Jak skutecznie wyznaczać cele?
Wielkimi krokami zbliża się kolejny rok, a co za tym idzie? Tak, noworoczne postanowienia! Wiele osób już dzisiaj myśli o tym, że od przyszłego roku za coś się „weźmie”. Dla jednych będzie to rozpoczęcie nauki czegoś nowego, a dla innych zrealizowanie wymarzonego wyjazdu. Każdy chce czegoś innego, ale jedno pozostaje niezmienne. Każdy z nas czegoś chce. Każdy ma jakiś cel, który chce osiągnąć. Tylko jak to zrobić? Jak skutecznie wyznaczać cele?
Jak skutecznie wyznaczać cele?
Przede wszystkim w pierwszej kolejności należy sformułować swoje cele. I nie chodzi tutaj o określenie ogólne, np. „schudnę”. Aby przejść do planowania sposobu, w jaki do tego celu dojdziemy, musimy określić inne jego parametry.
Aby poprawnie sformułować cel, zastanów się:
- Co chcesz osiągnąć?
- Jakim sposobem chcesz to osiągnąć?
- Po co chcesz to osiągnąć? Jakie będą z tego korzyści?
- Zastanów się nad przedziałem czasowym – w jakim czasie chcesz zrealizować swój cel?
Zgodnie ze znaną, popularną i przede wszystkim skuteczną koncepcją formułowania celów S.M.A.R.T., cel powinien charakteryzować się pewnymi określonymi cechami.
Cel musi być konkretny
S od angielskiego Specific – cel musi być skonkretyzowany. Sformułowanie celu nie może pozostawiać miejsca na dowolną interpretację. Jeśli chcemy schudnąć, powinniśmy określić ile kilogramów chcemy zrzucić. W którym momencie cel zostanie osiągnięty? Kiedy zrzucimy dwa kilogramy czy piętnaście? Przecież określając swój cel taką niekonkretną etykietą, równie dobrze moglibyśmy świętować osiągnięcie celu już w momencie, kiedy na wadze wyświetli się jeden kilogram mniej.
Cel musi być mierzalny
M od angielskiego Measurable – cel musi być mierzalny. Oznacza to, że musi zostać tak określony, żeby były jasne kryteria, dzięki którym będzie można obserwować postęp. A także skonkretyzować, w którym momencie został on już osiągnięty.
Pozostając przy przykładzie zrzucania wagi – zakładamy, że chcemy schudnąć minimum X kilogramów. Czyli nie nastawiamy się na realizację planu pt. „schudnę”, a na osiągnięcie celu, jakim będzie „schudnę dziesięć kilogramów”. Dzięki temu wiemy, w jaki sposób obserwować postępy w dążeniu do realizacji założonego celu, a także otrzymujemy jasną informację, kiedy możemy otworzyć szampana.
Cel musi być realny
A od angielskiego Achievable – cel musi być realny do osiągnięcia. Nie sięgamy po gwiazdkę z nieba, tylko planujemy. Jeśli cel jest poza naszym zasięgiem, nigdy go nie zrealizujemy. To jest miejsce na zastanowienie się, w jaki sposób cel osiągnąć i jakie środki będą do tego potrzebne. W tym miejscu analizujemy możliwe formy wykonania i weryfikujemy, czy mamy odpowiednie zasoby pieniężne. Tutaj należy też dokonać analizy tego, jakie posiadamy umiejętności, które pomogą nam dotrzeć do mety. No i oczywiście określamy czas wykonywania określonych czynności, które mają nas prowadzić do realizacji założenia.
Przykład: jeśli założymy, że nasz główny cel to zrzucenie 15 kilogramów, musimy rozpisać go na określony przedział czasowy. Przecież nie zrealizujemy tego celu w dwa tygodnie! Realnie rzecz ujmując, schudnięcie 15 kilogramów bez narażania zdrowia na szwank, to co najmniej kilka miesięcy, jeśli nie pół roku. To jest cel, który jest możliwy do osiągnięcia. Pod warunkiem, że dobrze zaplanujemy jego realizację. Czyli na przykład ćwiczenia trzy razy na tydzień i dobrze dobrana dieta.
Cel musi być istotny
R od angielskiego Relevant – cel musi być istotny. Nie dla całego świata, ale dla nas samych. Przecież nie chcemy schudnąć dla samego schudnięcia, tylko po to, żeby się lepiej ze sobą czuć. Albo ze względu na zdrowie. Lub po prostu chcemy się zmieścić w ulubione dżinsy z ubiegłego sezonu.
Cel musi być określony w czasie
T od angielskiego Time-bound – cel musi być określony w czasie. Jeśli zaplanujemy sobie ogólnikowo „schudnę”, to równie dobrze może to nastąpić za dwadzieścia lat. Wtedy nie będzie to cel, a kolejna luźna myśl sformułowana w naszej głowie.
Określenie celu w czasie wpływa na motywowanie do jego osiągnięcia. Widząc czas upływający do deadline’u jesteśmy coraz bardziej zdeterminowani do wykonania zadania. Zakładany czas musi zostać tak odmierzony, aby realizacja zadań była realna do wykonania.
Brzmi to wszystko bardzo skomplikowanie, ale wcale takie nie jest. Nie da się pominąć żadnego z tych kroków. Jeśli faktycznie jesteśmy zdeterminowani do osiągnięcia jakiegokolwiek celu, musimy przejść przez wszystkie powyższe punkty. Niezależnie od tego, czy dokonując analizy naszego celu weźmiemy kartkę i długopis, czy zrobimy to jedynie w myślach.
Zdecydowanie polecamy jednak cel zapisać. Staje się on wtedy bardziej realny, a co za tym idzie: bardziej motywujący.