W miniony poniedziałek (8.04), w wieku 87 lat, w wyniku udaru mózgu zmarła Margaret Thatcher. Była trzykrotnym premierem Wielkiej Brytanii oraz jedyną kobietą na tym stanowisku.

Żelazna Dama, ponieważ tak ją nazywano, była szefem partii konserwatywnej i premierem w latach 1979-1990. Jej kadencja trwała 11 i pół roku, co czyniło ją najdłużej urzędującym premierem Wielkiej Brytanii w XX wieku. Thatcher słynęła z konsekwencji i silnych rządów. Uważana jest za jednego z najwybitniejszych polityków, a zarazem miała wielu zagorzałych wrogów.

Margaret Thatcher urodziła się 1925 roku (jako Margaret Roberts), w hrabstwie Lincolnshire, w dosyć ubogiej rodzinie. Studiowała chemię na Uniwersytecie Oksfordzkim. Polityką zajęła się w 1950 roku.

Była bardzo kontrowersyjną postacią. Często szokowała. Nikomu nie pozostawała obojętna. Jedną z jej pierwszych decyzji było odebranie brytyjskim dzieciom w szkołach codziennej szklanki mleka.

Jako premier Wielkiej Brytanii była nieugięta i pewna swoich racji. Twierdziła, że kobiety, które prowadzą dom, świetnie poprowadzą również kraj. Wprowadziła wiele kontrowersyjnych reform. Stale namawiała do prywatyzacji gospodarki. Walczyła ze związkami zawodowymi, ponieważ twierdziła, że są przeszkodą dla nowoczesnego państwa. Pozamykała przemysł górniczo-hutniczy na północy Anglii. Opowiadała się za legalizacją aborcji i sprzeciwiała się zniesieniu kary śmierci.

Postanowiła toczyć wojnę o Falklandy, którą brytyjska armia zwyciężyła. W znacznym stopniu przyczyniła się do upadku komunizmu. Była wielką przyjaciółką Ronalda Reagana. Popierała współpracę Wielkiej Brytanii ze Stanami Zjednoczonymi. Zwolennicy Thatcher mówią, że nadała krajowi nowy ład i porządek, uchroniła ich od klęski i upadku.

Od jej nazwiska wywodzi się polityczny pogląd zwany Thatcheryzmem. Jest to nurt neokonserwatyzmu, który łączy liberalne poglądy wobec gospodarki oraz konserwatywny system wartości. Uważała, że państwo opiekuńcze prowadzi do demoralizacji obywateli. Stosowała ścisłe zasady wolnego rynku. Za rządów Żelaznej Damy w Wielkiej Brytanii odnotowano wzrost gospodarczy, zmniejszono podatki i opanowano stale rosnącą inflację. Negatywnym skutkiem jej polityki był wzrost bezrobocia w kraju. Na arenie międzynarodowej była eurosceptyczką, popierała ograniczenie integracji europejskiej.

Prywatnie Margaret Thatcher była kobietą niezwykle stanowczą i pełną honoru. W latach 50. poślubiła przedsiębiorcę Denisa Thatchera. W polityce wykorzystywała swoje kobiece wdzięki, zachowywała się jak prawdziwa dama. Na początku kariery zatrudniała specjalistów od wizerunku i emisji głosu. Jej energiczne przemówienia należą do najsławniejszych na świecie. W swoich poglądach nie tolerowała sprzeciwu. Była niezwykle silną i pewną siebie kobietą.

Wycofała się z życia publicznego w 2002 roku po pierwszym udarze. Do końca życia zmagała się z wieloma chorobami. Zmarła 8 kwietnia 2013 roku, w wieku 87 lat. Pogrzeb odbędzie się 17 kwietnia w katedrze św. Pawła w Londynie.

Joanna Łuszczykiewicz, fot. Scott M. Ash/wikipedia.pl/własność publiczna