Przyzwyczailiśmy się kontrolować stan naszego ciała przy pomocy tradycyjnych wag, jednak ciężar ciała nie jest dobrym wskaźnikiem zdrowia. Problem w tym, że nie tylko nadwaga, lecz nadmiar tkanki tłuszczowej stanowi prawdziwe zagrożenie dla naszego organizmu. Pamiętać należy, że właściwym celem diety i wysiłku fizycznego jest redukcja tkanki tłuszczowej, której może (choć nie musi) towarzyszyć zmniejszenie ciężaru ciała. 

Szybko działające „cudowne diety” obniżają ciężar ciała kosztem mięśni i odwodnienia organizmu. Takie diety najmniej szkodzą zasobom tłuszczu co ma niewiele wspólnego ze zdrowiem. Z drugiej strony osoba, która systematycznie ćwiczy może był niezadowolona z wolnego tempa „zrzucanych kilogramów”. W tym wypadku redukcja tkanki tłuszczowej, której towarzyszy przyrost tkanki mięśniowej pozostaje niezauważalna dla „zwykłych” wag.

Wniosek jest oczywisty: to co należy mierzyć, to poziom tkanki tłuszczowej.

Dla Pań, ilość niezbędnej tkanki tłuszczowej to 10-12%, poziom 14-20% dla sportowców uznawany jest za zdrowy, 21-24% uznawany jest za zdrowy dla amatorek fitness, 25-31% to poziom graniczny, natomiast od 32% zaczyna się otyłość. Są to normy medyczne, w potocznym i sportowym otoczeniu są one nieco niższe.

Dla Panów poziom niezbędny tkanki tłuszczowej to 2-4%, 6-13% uznawany jest za zdrowy dla sportowców, 18-25% to norma, od 26% zaczyna się otyłość. Jednakże podobnie jak u Pań są to normy medyczne w potocznym i sportowym rozumieniu te zagadnienia normy są nieco niższe. Przykładowo jeśli chcesz ujrzeć na swoim brzuchu „sześciopak” twoja tkanka tłuszczowa powinna wynosić 10% i niżej.

Jak więc można mierzyć owy poziom tkanki tłuszczowej? Poniżej przedstawię kilka dostępnych metod:

1. 1)DEXA czyli metoda rentgenowska – stosuje się ją głównie do pomiaru gęstości kości, ale mierzy ona i to bardzo precyzyjnie również poziom tkanki tłuszczowej, jak również wskazuje lokalizację tłuszczu.
2. 2)Ważenie hydrostatyczne inaczej zwane ważeniem w wodzie- podobnie jak Dexa daje bardzo dokładne wyniki.
3. 3)Pomiar kalipersami ( rodzaj cyrkla z podziałką) – jest to pomiar grubości fałd skórnych w wyznaczonych punktach ciała . Wynik pomiaru podstawia się do wzoru który wylicza procent tkanki tłuszczowej . Jest to bardzo popularna obecnie metoda. Mankamentem tej metody jest jej często niedokładność.
4. 4)Bioelektryczna impedancja – jest to nic innego jak mierzenie ilości tkanki tłuszczowej stosowana w nowoczesnych wagach lub ręcznym urządzeniu elektrycznym. Wynik tej metody opiera się na założeniu że woda zawarta w mięśniach zapewnia lepsze przewodnictwo elektryczne. Metoda ta może być dokładna, jednakże wyniki są w dużej mierze uzależnione od uwodnienia organizmu, ostatnio zjedzonych posiłków oraz temperatury ciała.
5. 5)BMI ( Body Mass Index) – to wyliczenie polegające na podzieleniu wagi w kg przez kwadrat wzrostu w metrach. BMI nie podaję wyniku procentu tkanki tłuszczowej , a daje jedynie wartość do porównania z tabelami. Metoda ta niestety nie jest dokładna .

Większość metod pomiaru tkanki tłuszczowej nie jest dokładna. W szczególności u ludzi muskularnych i wysportowanych może być obarczona pewną granicą błędu. Dlatego nie należny popadać w rozpacz, gdy na różnych urządzeniach wyniki wahają się o kilka procent. Dla ludzi nie uprawiających sportu wyczynowo prawidłowe wartości tkanki tłuszczowej u kobiet nie powinny przekraczać 30% a u mężczyzn 25 %.

Krzysztof Rzempikowski