Coraz popularniejsze stają się zajęcia z samoobrony, głównie dla kobiet, zawierające elementy sztuk walki. Jakie mają dla nas zalety a jakie wady?

 Pojawia się coraz więcej ofert, w których proponuje się zajęcia ze sztuk walki. Jednak jaką sztukę powinno się wybrać? Najlepiej taką, która najbardziej będzie odpowiadała naszemu temperamentowi i zdolnościom.

Do najpopularniejszych sztuk walki można zaliczyć: Taekwondo, Capoeirę, Aikido czy Krav magę.

Taekwon-do to perfekcyjna sztuka samoobrony powstała w Korei w 1955 r.. Wymyślona i naukowo opracowana przez Choi Hong Hi. W dosłownym tłumaczeniu słowo Taekwon-do oznacza: Tae – stopa, noga, Kwon – pięść, Do – droga, sposób. Nazwa sztuki oddaje ściśle jej treść, czyli kształtowanie samego siebie poprzez trening walki. Specyfiką Taekwon-do jest nastawienie na wyrobienie równoważnej zdolności posługiwania się w walce uderzeniami rękami i nogami w obronie i ataku, uwidaczniające się w bogactwie i doskonałości technik zarówno ręcznych jak i nożnych. Te ostatnie, zwłaszcza wykonywane z wyskoku, zyskały rozgłos w świecie sztuk walki, stając się niedoścignionym wzorem. Jest niezaprzeczalnym faktem, że od chwili pojawienia się Taekwon-do zaobserwować można wymuszone wyższością jego technik wprowadzenie zmian i rozwój tradycyjnych sztuk walki, szczególnie w stanowiących z reguły ich piętę Achillesa technikach nożnych. W opinii wielu praktyków sztuk walki, Taekwon-do, jest najdojrzalszym, najpełniejszym i najbardziej jednorodnym technicznie z istniejących systemów walki wręcz, oferującym swym zwolennikom z jednej strony pokrywający wszelkie możliwości wykorzystania nieuzbrojonego ciała w samoobronie w racjonalny, skuteczny sposób i odznaczając się wysokimi walorami etyczno-wychowawczymi z drugiej.

Aikido jest natomiast jedną z najbardziej widowiskowych sztuk walki. Każda ze sztuk walki zawiera elementy samoobrony, więc czym się wyróżnia aikido? Otóż tym, że w aikido nie ma technik ataku (uderzeń i kopnięć). Aikido składa się z samych technik obronnych. Dlaczego tak jest? Twórca aikido Morihei Ueshiba uważał, że napastnik nie jest wrogiem, tylko bratem który pobłądził i że starcie nie powinno zakończyć się okaleczeniem bądź śmiercią napastnika. Absurdalny pomysł? W dzisiejszych czasach brzmi to jak herezja. Aikido bazuje na krawędzi absurdu. Nie chodzi o to, by wygrać lecz o to, by nie przegrać. Aikido jest uważane za najtrudniejszą ze sztuk walki. Opinia ta wynika z tego, że to napastnik decyduje o szybkości naszej reakcji. Aikido opiera się na zgraniu w czasie z napastnikiem, czyli nie ma aikido bez ataku. Każdy sport i sztuka walki, a więc i aikido, wymagają czasu by coś osiągnąć, dużego zaangażowania i pracy zarówno fizycznej jak i psychicznej.

Capoeira to wywodząca się z tradycji afrykańskiej i brazylijskiej sztuka walki, której formy są rytmiczne, akrobatyczne i skupiają się na kopnięciach. Istotą capoeiry są elementy tańca wpływające na płynność i nieprzewidywalność ataków. Została stworzona w XVIII i XIX wieku przez niewolników w Brazylii i stała się dla nich sposobem na manifestowanie odrębności kulturowej, sposobem rozrywki, zabawy pozwalającej zapomnieć o codziennej niedoli. Wywodzi się z rytualnych tańców plemion afrykańskich, łącząc w sobie ich rytmy, charakterystyczne pozycje zawiera też wiele cech kulturowych charakterystycznych dla Indian południowoamerykańskich. Nowoczesna, zmodernizowana capoeira zawiera wiele elementów realnej walki i samoobrony, akrobatyczne ewolucje, kopnięcia oraz obalenia. Capoeira spośród innych sztuk walki wyróżnia się dynamizmem i taneczną płynnością. Niewiele jest statycznych pozycji, dużo natomiast zamaszystych kopnięć i podcięć. Ciosy przeciwnika blokuje się bardzo rzadko, zamiast tego capoeira oferuje wiele uników i przejść. Z capoeirą nieodłącznie wiąże się rytuał roda. Capoeiristas tworzą zamknięty krąg, którego głównym elementem jest orkiestra – bateria. Gracze parami wchodzą do kręgu, by tam prowadzić symulowaną walkę – jogo, która niejednokrotnie przeradza się w realną agresywną walkę. Pozostali w tym czasie muzyką i śpiewem nadają całości energię – axé. Podstawowym instrumentem używanym w rodzie jest berimbau, którego rytm nadaje zarazem rytm grze prowadzonej przez graczy. Pozostałe instrumenty wchodzące w skład baterii to: atabaque, pandeiro, agogo, reco-reco, Pau de Chuva (Deszczowy Kij).

Krav maga nie jest tak jak inne sztuki walki sportem. Ponieważ z założenia służy samoobronie, nie ma w niej współzawodnictwa, zaś trening służy wyłącznie zastosowaniom praktycznym w walce realnej. Głównym celem walki jest pozbawienie napastnika zdolności do dalszej walki. Krav maga jest hybrydowym systemem, który zachęca adeptów do zdecydowanej postawy podczas konfliktu. Bronić się i atakować należy najkrótszą drogą i z pozycji, gdzie się jest, podejmując jak najmniejsze ryzyko. Krav maga to tzw. system walki, więc jest niemal całkowicie pozbawiony znanej z innych sztuk walki otoczki filozoficznej – jego główna myśl brzmi jednoznacznie: „Jeżeli Twoje życie lub zdrowie jest zagrożone, masz prawo do jego obrony, bez względu na środki”. Podstawowym celem szkolenia jest nauczenie przewidywania sytuacji zagrożeń, ich unikania, przytomności umysłu i działania w stresie. Krav maga opiera się na naturalnych odruchach człowieka. Oryginalną koncepcją krav maga było przyswoić wszystko użyteczne, biorąc najbardziej skuteczne techniki, które sprawdzałyby się podczas walki realnej, a potrzebowałyby jak najkrótszego treningu. Z tej przyczyny w krav maga nie odnajdziemy kopnięć obrotowych ani innych spektakularnych elementów charakterystycznych dla niektórych wschodnich sztuk walki. Wszystkie techniki są nastawione na maksymalną skuteczność przy minimum wykonanych ruchów.

Krav magę często uważa się za system brutalny, składający się głównie z „ciosów poniżej pasa”. Zawiera twarde uderzenia rękami i łokciami, uderzenia kolanami rodem z boksu tajskiego, niskie kopnięcia przechodzące przez cel, chwyty, obronę przed nożem i bronią palną. Ciosy zadaje się przy użyciu każdych dostępnych narzędzi, przez które rozumie się nie tylko części ciała, takie jak: głowa, łokcie, pięści, dłonie, palce, kolana i stopy, ale także przedmioty codziennego użytku, począwszy od damskiej torebki, poprzez komplet kluczy, a na śmietniku czy kiju bejsbolowym skończywszy. Cele ataku stanowią czułe punkty ciała ludzkiego: oczy, gardło, obojczyki, mostek, nerki, wolne żebra, splot słoneczny, krocze, kolana, staw skokowy. Należy pamiętać, że jak każda aktywność fizyczna, nauka oraz prawidłowe wykorzystanie systemu wymaga odpowiedniego przygotowania fizycznego. Krav maga sama w sobie nie uczy „niezwykle efektownych technik”. Celem treningu jest natomiast kształtowanie pewności siebie i przytomności umysłu w stanach zagrożenia.

Sztuk walki jest wiele i każdy może znaleźć coś dla siebie. Jednak zanim zacznie się trening jakiejkolwiek sztuki walki należy zapoznać się z jej filozofią i podstawowymi technikami, by przekonać się czy będzie nam odpowiadała.

Maria Kubiak, fot.