Olga Tokarczuk została laureatką Literackiej Nagrody Nobla za rok 2018. Polska po 23. latach doczekała się wyróżnienia w dziedzinie literatury. W uzasadnieniu werdyktu podano, że pisarka ma: „narracyjną wyobraźnię, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic jako formę życia”. Noblistka burzy wszelkie schematy, powraca do natury, a od ludzi woli zwierzęta i rośliny.  

Rzeczywistość Olgi Tokarczuk

Szwedzka Akademia Nauk w uzasadnieniu przyznania nagrody napisała:

„Olga Tokarczuk nigdy nie postrzega rzeczywistości jako czegoś stabilnego lub wiecznego. Konstruuje powieści w napięciu między przeciwieństwami kulturowymi; natura kontra kultura, rozum kontra szaleństwo, mężczyzna kontra kobieta, dom kontra wyobcowanie”.

Stoimy nad przepaścią?

Pisarka w swojej twórczości zwraca uwagę, że ludzie w niepohamowany sposób podporządkowują środowisko naturalne. Nieustanna potrzeba zmiany, eksperymentów, materialny system wartości, chciwość oraz potęgowanie nierówności społecznych sprawiają, że ludzkość stoi nad przepaścią. Noblistka wciąż pyta, czy jeszcze jest możliwe, i w jaki sposób, zatrzymanie kryzysu ekologicznego. Uważa, że obecność człowieka na Ziemi wcale nie jest konieczna, a wręcz szkodliwa.

– Ten obraz Ziemi bez ludzi zawsze robi na mnie ogromne wrażenie – nie jesteśmy tu konieczni. Dlatego wyrażenie „robić coś dla Ziemi” jest trochę pozbawione sensu. Działając ekologicznie, działamy głównie dla siebie i na rzecz ochrony tego świata, który znamy. Działamy w obronie przede wszystkim siebie, a dopiero przy okazji w obronie współistniejących gatunków, całego naszego ekosystemu – mówiła Olga Tokarczuk w rozmowie z miesięcznikiem „Dzikie życie”.

Czym jest życie?

Pisarka zauważa, że ludzkość przypisuje sobie za dużą rolę w historii tworzenia planety i świata. Zastanawia się, czy naprawdę ludzka egzystencja jest tak intensywna, że można nazwać ją życiem.

„Ludzie myślą, że żyją bardziej intensywnie niż zwierzęta, niż rośliny, a tym bardziej – niż rzeczy. Zwierzęta przeczuwają, że żyją bardziej intensywnie niż rośliny i rzeczy. Rośliny śnią, że żyją bardziej intensywnie niż rzeczy. A rzeczy trwają, i to trwanie jest bardziej życiem niż cokolwiek innego” – czytamy w książce „Prawiek i inne czasy”.

Syndrom maski

Artystka w „Momencie niedźwiedzia” pisze, że wydaje się, iż zwierzęta również noszą maski, które, podobnie jak u ludzi, zasłaniają prawdziwą tożsamość. Głęboki kontakt z drugą istotą przypomina raczej muśnięcie, rodzaj przelotnego wglądu niż pełną możliwość poznania.

– Wielu ludzi, którzy mają kontakt ze zwierzętami chętnie przyznaje, że doświadcza czegoś takiego. Wtedy pojawia się ten „syndrom maski” – wydaje się nam, że w tej istocie zwanej naszym psem, kotem, ptakiem, krową na pastwisku itp. – istnieje pełny, autonomiczny byt, inny od nas, ale gdzieś głęboko bardzo podobny albo nawet tożsamy z nami” – mówi Olga Tokarczuk.

Nobel dla Polski

https://www.facebook.com/OlgaTokarczukProfil/posts/2356819634446660?__xts__[0]=68.ARDg1f0zDesnj0LakDxp3vVJqb8WLQRqza6SZi8gF0CWpiF9IUttaukNcHSQ5qBpm4ctevD-tDQqq_uQLGrKKco0lL7yt7qNyNQkgE6Fbgn_KZLtaph86i-WHMHAl5KgJqMa2GG7Ahgv3hkbSp-lPdPcd1bOSzkBmT6U9Gec44ALt6F83qcxJw1AHRTDjzVn9mmqA1VyUX79TpHsyoIEATkJdJNFN0oSriU9Sf_LqBMlFeLE-5w-mektp1hyu2XGBDgSGpoIbD5N5wybCB1lTIyUHUNQ4I4PkkD45frOMbCJgaI3llVETW023yBhAz7OjVogNld5iVwim29GDsyvIg&__tn__=-R

Pisarka jest piątą laureatką z Polski w dziedzinie literatury. Oprócz niej Nagrodę Nobla dostali: Wisława Szymborska, Czesław Miłosz, Władysław Reymont i Henryk Sienkiewicz.

Olga Tokarczuk zadebiutowała w 1979 r. w piśmie „Na przełaj”, w którym pseudonimem Natasza Borodin publikowała swoje pierwsze opowiadania. W 1993 r. ukazała się jej pierwsza powieść „Podróż ludzi Księgi”. Książka zyskała uznanie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Tokarczuk napisała 14 powieści, w tym m.in. „Biegunów”, „Księgi Jakubowe” oraz „Prawiek i inne czasy”.

Czekamy na kolejne książki polskiej Noblistki.

https://www.facebook.com/OlgaTokarczukProfil/photos/a.868882933240345/868882953240343/?type=3&theater

—————————————————————————————————–

Źródło zdjęć: Wikimedia Commons