Mózg to jedna z najważniejszych części organizmu – sprawuje kontrolę nad innymi organami, rodzi emocje i zachowania. Czy sudoku, leki i dieta śródziemnomorska mogą wpłynąć na dobrą kondycję mózgu? Odpowiedź na to pytanie dają najnowsze badania nad neurologią.

Neurologia jako dziedzina nauki ostatnimi czasy wywołała spory szum, a to za sprawą Nagrody Nobla, którą otrzymał John O`Keef z University College of London. Nobel trafił do niego za badania nad orientacją przestrzenną człowieka. To wielki krok – O`Keef znalazł nowy element skomplikowanej układanki, na którą składa się ludzki mózg. Teoria teorią, ale jak przełożyć ją na praktykę? Czy naukę da się przekuć w praktyczne rady, np. jak zdać egzaminy czy zapamiętać nazwisko każdego nowo poznanego człowieka? Fakt jest taki, że badania dają wiele nowych spostrzeżeń, ale nie leczą Alzheimera. Mimo to, badacze mają kilka rad na temat utrzymania dobrej kondycji mózgu.

Co nieużywane, zanika!

Wydaje się oczywiste, że im częściej wytęża się i trenuje mózg, tym lepiej on działa. Istnieją dowody na to, że ludzie z większym wykształceniem i licznymi talentami są mniej narażeni na ryzyko popadnięcia w demencję. Niestety, jest to bardziej złożona sprawa – prawdopodobnie ludzie z wyższym wykształceniem lepiej się odżywiają, a także pracują umysłowo, więcej ćwiczą fizycznie, mają lepsze relacje z innymi ludźmi i częściej stymulują swój umysł. Najlepiej już w młodości poszerzać możliwości swojego mózgu, żeby później mógł pracować długo i na niskich obrotach, zamiast się „przegrzewać”. Pozostanie aktywnym fizycznie, umysłowo i socjalnie sprawia, że -nawet jeśli badania mózgu wyjdą takie, jak u mniej aktywnej osoby – to i tak będzie on funkcjonował lepiej. Korzyści z dbania o ten organ są ogromne, a wystarczy tylko rozwiązać sudoku, krzyżówkę, pójść na spacer i porozmawiać ze znajomymi.

Stymulatory nerwów

Jednym z najbardziej znanych stymulatorów jest modafinil, stosowany jako środek pobudzający i zmniejszający senność. Stymuluje on centralny ośrodek nerwowy i jest używany w leczeniu narkolepsji. To, czy działa lepiej niż kubek mocnej kawy jest kwestią sporną, ale na pewno działa dłużej. W Wielkiej Brytanii jest często używany przez studentów, ponieważ zwiększa koncentrację i pozwala skupić się na nauce, przy czym nie uzależnia. Lek zwiększa też motywację i sprawia, że nauka staje się bardziej znośna. Przyjmowanie go wiąże się jednak z ryzykiem, ponieważ jest to stosunkowo nowy środek, a stosowanie go na młodym, zdrowym organizmie przez długi czas nie zostało sprawdzone.

Unikanie szkód

Nasze środowisko jest pełne neurotoksyn, które mają wpływ na geny, białka i cząsteczki, które budują i podtrzymują mózg. Im młodszy, tym bardziej jest podatny na neurotoksyny. Toksyny działające na układ nerwowy dzielą się na trzy grupy: środowiskowe chemikalia, takie jak ołów, rtęć i pestycydy; używki – nikotyna, alkohol i kokaina oraz leki, chociażby te przepisywane na silny trądzik. Gdy w organizmie znajduje się ich zbyt dużo, zaburzają pracę mózgu, nawet długotrwale. Dojrzały mózg jest bardziej wytrzymały dzięki barierze z komórek, która ogranicza dostawanie się toksyn do organizmu przez krwiobieg. Trzeba jednak pamiętać, że leki, alkohol i papierosy, stosowane w dużych ilościach, mogą zatruć nawet najlepiej rozwinięty mózg.

Utrzymanie przepływu krwi

Mózg potrzebuje dobrego przepływu krwi, żeby otrzymywać niezbędne składniki odżywcze i tlen oraz aby pozbywać się niepotrzebnych substancji. Palenie, wysokie ciśnienie krwi, niekontrolowana cukrzyca, otyłość i wysoki poziom cholersterolu – te wszystkei czynniki skutkują zapychanymi tętnicami i hamowaniem krążenia. Żeby dbać o dobre funkcjonowanie mózgu, należy pozbyć się tych przypadłości – utrudniają one pracę układu krwionośnego.

Dieta to podstawa

Kwasy omega-3 i antyoksydanty, takie jak witaminy C, E, B i D, chronią nerwy, ale nawet wysokie dawki tych suplementów diety nie gwarantują uniknięcia demencji. Mimo to, zastosowanie diety śródziemnomorskiej na pewno nie zaszkodzi, za to może pomóc organizmowi, a przy tym dostarczy rozkoszy podniebieniu.

Małgorzata Szpak