Nowotwory rokrocznie zbierają śmiertelne żniwo. Statystyki umieralności na raka są zatrważające. Na całym świecie, w tym także w Polsce, poszukuje się skutecznych sposobów na zapobieganie i walkę z nowotworami. We wtorek odbyła się w tej sprawie konferencja onkologiczna podsumowująca najnowsze doniesienia roku 2014.

Spotkanie, które miało miejsce w warszawskim Centrum Prasowym na ul. Brackiej, poprowadził dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii. Na dorocznej konferencji spotkała się grupa polskich lekarzy i specjalistów, którzy w klarowny sposób przedstawili wyniki ostatnich badań i najnowszych metod leczenia różnych rodzajów raka.

Smutne statystyki

Pomimo postępów medycyny w profilaktyce i leczeniu chorób nowotworowych, statystyki nie napawają optymizmem. Co roku na świecie umiera ponad 6 mln palaczy, głównie na raka płuc. Podobny los spotyka niespełna 600 tys. biernych palaczy. Liczba zachorowań na raka płuc to przeszło 1,5 mln ludzi na świecie w skali roku. W Polsce co roku odnotowuje się 21 tys. nowych przypadków. O ile do tej pory wykrywano go przede wszystkim u mężczyzn, o tyle w ostatnim czasie kobiety zdają się doganiać mężczyzn w tych notowaniach. Pomimo ciągłych akcji społecznych na temat konieczności wykonywania regularnych badań cytologicznych, rak szyjki macicy nadal stanowi 25% nowotworów złośliwych u kobiet. Pocieszający jest fakt wzrastającej świadomości kobiet, że poddawanie się badaniom mammograficznym może uratować życie. Wykonywanie mammografii doprowadziło do 25% zmniejszenia umieralności na raka piersi. Cichym zabójcą jest także rak nerkowokomórkowy (RNK), z którym rocznie walczy 5 tys. ludzi w naszym kraju lub rak trzustki, który uśmierca rocznie 4 tys. ludzi. Statystyki zachorowalności i umieralności na raka gruczołu krokowego u mężczyzn czy szpiczaka, również biją na alarm i mówią o bezdyskusyjnej potrzebie wykonywania chociażby podstawowych badań, np. badań ogólnych moczu.

Co możemy zrobić, żeby zapobiegać i/lub walczyć z rakiem?

W zwalczaniu raka pomocny jest, specjalnie opracowany w tym celu, Kodeks Walki z Rakiem. Według niego, zapobieganie chorobom nowotworowym nie jest „widoczne”. Nie zauważamy tego, że ktoś nie zachorował na raka, bo zrezygnował z palenia papierosów czy wdrożył u siebie zasady zdrowego odżywiania, dlatego też potrzeba wielkiej wyobraźni, żeby zrozumieć jak ważna jest prewencja jako forma walki z rakiem. Kodeks mówi także, że genetyczne skłonności do chorób nowotworowych, nie umniejszają szans na zapobieganie zachorowalności, ponieważ o jego wystąpieniu przesądza nieodpowiedni styl życia, złe nawyki żywieniowe oraz inne czynniki społeczno-kulturowe.

Kardynalne zasady Kodeksu Walki z Rakiem

Nie pal; jeśli palisz, przestań. Jeśli nie potrafisz przestać, nie pal przy niepalących

Palacze z każdym rokiem palenia tracą trzy miesiące życia. Przyjmuje się, że ok. 50% uzależnionych od palenia, przeżyje o 20-25 lat mniej od osób niepalących.

Wystrzegaj się otyłości

U osób z nadwagą wzrasta ryzyko zachorowania na raka, np. okrężnicy. U osób z otyłością zwiększa się ono nawet do 50-100%. W Europie Zachodniej otyłość i nadwaga stanowią przyczynę m.in. 25% nowotworów nerki, 9% nowotworów piersi, 37% gruczolaków przełyku i niespełna 40% nowotworów trzonu macicy.

Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne

Kodeks zaleca umiarkowany wysiłek fizyczny co najmniej 3 razy w tygodniu po pół godziny. Regularne ćwiczenia obniżają ryzyko zachorowania na raka prostaty, nowotwór trzonu macicy, raka okrężnicy oraz raka piersi.

Spożywaj więcej warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie

Spożywanie warzyw i owoców redukuje ryzyko zachorowania na nowotwór trzustki, żołądka, okrężnicy, przełyku i odbytnicy. Zaleca się jedzenie owoców i warzyw minimum 400g dziennie, tj. 200g warzyw i 2 sztuki owoców.

Nie pij; jeśli pijesz alkohol – piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe – ogranicz jego spożycie: mężczyźni do dwóch porcji dziennie, a kobiety do jednej porcji dziennie

Alkohol należy do substancji rakotwórczych, a spożywanie go w nadmiernej ilości może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwór, m.in. gardła, jamy ustnej, wątroby, przełyku, krtani czy piersi.

Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne

Zbyt długa ekspozycja na słońce może być przyczyną rozwoju czerniaka lub innych nowotworów skóry. Aby się uchronić przed czerniakiem, stosuj kremy z filtrami przeciwsłonecznymi i nie korzystaj z solarium.

Przestrzegaj przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na znane substancje rakotwórcze

Podczas budowy nowego domu, zadbaj o zabezpieczenie przed nadmiernym stężeniem radonu. Gaz ten bywa odpowiedzialny za rozwój raka płuc, a jego głównym źródłem jest gleba i materiały budowlane.

Bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B

Programy szczepień są bardzo ważnym elementem walki z nowotworami, ponieważ ok. 18% chorób nowotworowych związane jest z występowaniem przewlekłych zakażeń wirusowych, pasożytniczych i bakteryjnych.

Badania przesiewowe

Kobiety po 25. roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy, a te po 50. roku życia w kierunku raka piersi. Ponadto kobiety i mężczyźni po 50. roku życia powinni wykonywać badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego. Populacyjne badania przesiewowe są niezwykle istotne, ponieważ wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium zwiększa szansę chorego na wyleczenie. Warto o tym pamiętać nie tylko w październiku, który jest miesiącem walki z rakiem piersi, ale także przez cały rok.

Źródło: kodekswalkizrakiem.pl

Paulina Rożej